Bezpieczeństwo dzieci w gospodarstwie rolnym. | Oficjalny serwis Gminy Oborniki Śląskie

W 2019 roku do KRUS zgłoszono 13641 zdarzeń wypadkowych. Organizacja pracy w gospodarstwie to wyzwanie dla rolnika zwłaszcza, gdy często dorosłym towarzyszą dzieci, ucząc się pracy w gospodarstwie. Istnieje szereg różnych zagrożeń związanych z pracą maszynami rolniczymi, obsługą zwierząt gospodarskich, pozyskiwaniem drewna, pracami polowymi, pracą ze środkami ochrony roślin. Budynki mieszkalne znajdują się często w pobliżu pomieszczeń i miejsc wykonywania pracy rolniczej, dlatego tak ważne jest zapewnienie właściwej opieki nad dziećmi.

Zasady bezpiecznego przebywania dzieci w gospodarstwie rolnym:

1. Wydzielone miejsce zabaw
2. Zabezpieczenia magazynów, pomieszczeń gospodarskich, otworów, drabin, maszyn i urządzeń rolniczych, gniazdek elektrycznych.
3. Dobry stan nawierzchni podwórzy
4. Korzystanie z dróg w pobliżu gospodarstwa tylko pod opieką dorosłych.
5. Pomoc w czynnościach dostosowanych do wieku oraz możliwości fizycznych podopiecznych.
6. Wyposażenie w apteczki pierwszej pomocy.

Wykaz czynności szczególnie niebezpiecznych, związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego, których nie wolno powierzać dzieciom poniżej 16 lat :

(Wykaz jest rezultatem prac Komisji Głównego Inspektora Pracy ds. Bezpieczeństwa Higieny Pracy w Rolnictwie, został uzgodniony i zaakceptowany przez Głównego Inspektora Pracy, Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Prezesa kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.)

1. OBSŁUGA CIĄGNIKÓW ORAZ MASZYN ROLNICZYCH, W TYM SPRZĘGANIE ORAZ AGREGOWANIE.
2. PRACE ZWIĄZANE Z POZYSKIWANIEM I OBRÓBKĄ DREWNA. 
3. OBSŁUGA ZWIERZĄT GOSPODARSKICH.
4. SPAWANIE ELEKTRYCZNE I GAZOWE.
5.  PRACE Z WYKORZYSTANIEM SUBSTANCJI CHEMICZNYCH, NAWOZÓW MINERALNYCH I ROZPUSZCZALNIKÓW.
6. PRACE GROŻĄCE CIĘŻKIMI POPARZENIAMI I POŻAREM.
7. PRACE W ZAMKNIĘTYCH ZBIORNIKACH.
8. PRACE NA WYSOKOŚCI.
9.  PRACE W WYKOPACH ZIEMNYCH.
10.  PRACE W SZKODLIWYCH WARUNKACH, W TYM W HAŁASIE I ZAPYLENIU.
11.  PRACE OBCIĄŻAJĄCE UKŁAD KOSTNO-STAWOWY, W TYM DŹWIGANIE I PRZENOSZENIE.

Spadek liczby zgłaszanych wypadków świadczy o poprawie stanu bezpieczeństwa w gospodarstwach rolnych oraz większej świadomości występowania zagrożeń. Organizując właściwie pracę w gospodarstwie minimalizujemy ryzyko wypadku.

Rolniku pamiętaj, Twoje zdrowie i życie oraz najbliższych, jest najważniejsze.

Pozyskiwanie drewna w gospodarstwie rolnym

Od wielu lat drewno pozyskiwane jest na potrzeby gospodarstwa rolnego min. do ogrzewania pomieszczeń, budowy płotów, ogrodzeń lub elementów wyposażenia pomieszczeń dla zwierząt. Narzędzia używane do wycinki i obróbki drewna mogą być zagrożeniem dla zdrowia i życia. W 2019 roku doszło do 1222 wypadków w wyniku pochwycenia i uderzenia przez części ruchome maszyn i urządzeń, 472 wypadków przy zetknięciu się z ostrymi narzędziami i innymi ostrymi przedmiotami. W grupie uderzenie, przygniecenie przez materiały i przedmioty transportowane mechanicznie lub ręcznie 193 wypadki zakończyły się wypłatą odszkodowania. Przejechanie, uderzenie, pochwycenie przez środek transportu w ruchu to 145 wypadków. Przy pozyskiwaniu drewna na potrzeby gospodarstwa rolnego istnieją zagrożenia wypadkiem we wszystkich wymienionych grupach. Niewłaściwy sposób ścinki, brak wiedzy o zasadach pracy z narzędziami i maszynami, niesprawne narzędzia, niewłaściwy sposób transportu zwiększają ryzyko wypadku. Wypadki podczas pozyskiwania drewna powodują często poważne obrażenia, kalectwo a nawet skutkują śmiercią.

Rolnik pamiętaj o podstawowych zasadach zmniejszających ryzyko wypadku:

1. Przygotowanie pilarki łańcuchowej do pracy oraz znajomość ogólnych zasad pracy z tym narzędziem – zapoznaj się z instrukcją obsługi, sprawdź działanie hamulca bezpieczeństwa, stopień napięcia i ostrość łańcucha (łańcuch powinien być naciągnięty, należy go regularnie ostrzyć, uzupełniać olej, który odpowiada za właściwe smarowanie). Nie pracuj w trudnych warunkach pogodowych.
2. Używanie odzieży roboczej - najbardziej odpowiednia jest odzież z wkładką antyprzecięciową, buty na protektorze z metalowymi noskami. Pamiętaj o kasku z ochronnikami słuchu i goglach zabezpieczających oczy.
3. Dobry stan psychofizyczny rolnika - przystępując do pracy bądź wypoczęty i skoncentrowany. Praca po spożyciu alkoholu jest niedopuszczalna.
4. Bezpieczne uruchamianie pilarki spalinowej - uruchamiaj pilarkę „z ziemi” lub w pozycji stojącej (najważniejsze jest unieruchomienie pilarki zabezpieczające przed nieskontrolowanym uderzeniem prowadnicy). Nigdy nie unoś pilarki powyżej linii barków.
5. Ścinka drzew stojących - pamiętaj o pomocy drugiej osoby, ustal zasady porozumiewania się, określ kierunek obalania drzewa, pozostawianie tzw. Zawiasów, które spowalniają i utrzymują kierunek obalania, stosowanie klinów, usunięcie połamanych gałęzi, używanie kleszczy do ściągania zawieszonych drzew.
6. Obcinanie gałęzi – stosuj pilarki na wysięgniku, stabilnie ustawiaj drabinę, stosuj ochronę głowy i oczu. Włączaj hamulec bezpieczeństwa, pilarka powinna być ustawiona równolegle do ściętego pnia, nie stawaj na ściętym drzewie, gałęzie odcinaj górną częścią prowadnicy, zwróć szczególną uwagę przy obróbce drzew suchych, spróchniałych, naprężonych.
7. Załadunek i transport drewna – stosuj się do dopuszczalnych norm dźwigania (30 kg dla mężczyzn przy pracy stałej i 50kg przy pracy dorywczej), stosuj rękawice ochronne, obuwie robocze, zabezpieczaj ładunek poprzez spinanie pasami. Podczas transportu nie przebywaj na transportowanym drewnie, unikaj gwałtownego hamowania i skrętów oraz nadmiernej prędkości. Składuj drewno w miejscu wyznaczonym z dala od ciągów komunikacyjnych, na stabilnym podłożu.
8. Cięcie oraz łupanie drewna - dbaj o porządek w miejscu pracy, stosuj środki ochrony osobistej, dbaj o dobry stan techniczny narzędzi. Przy pacy z pilarką tarczową sprawdzaj kompletności i mocowania osłon (górnej części płyty oraz pasa transmisyjnego), zamontuj klin rozszczepiający, uważnie przesuwaj drewno po blacie w kierunku tarczy, dbaj o to, aby osoby postronne przebywały poza zasięgiem urządzenia, wyłącz silnik po zakończeniu pracy.
9. Zabieraj ze sobą zawsze apteczkę pierwszej pomocy oraz telefon z numerami alarmowymi.

Rolniku pamiętaj, pozyskiwanie drewna na potrzeby gospodarstwa wiąże się z wysokim ryzykiem wypadku skutkującym urazami kończyn, tułowia oraz głowy. Stosując zasady właściwej obsługi narzędzi oraz organizacji pracy, zwiększamy swoje bezpieczeństwo, zachowując ciągłość pracy w gospodarstwie.

Zagrożenia atmosferyczne w pracy na gospodarstwie rolnym.

Rolnik wykonujący swoja pracę przebywa często poza pomieszczeniami gospodarskimi. W 2019 roku miejscami zdarzeń większości wypadków uznanych za wypadki przy pracy rolniczej były podwórza, pastwiska, miejsca upraw, tereny leśne i zielone oraz inne miejsca poza gospodarstwem. Do grupy pożar, wybuch, działanie sił przyrody zakwalifikowano 84 wypadki. Głównymi przyczynami tych zdarzeń były opady atmosferyczne, wichury i burze. W grupie upadek osób odnotowano 5894 wypadki.  1541 wypadków powstało z powodu złego stanu nawierzchni tj. nierównego, śliskiego, grząskiego podłoża, a na taką kondycję nawierzchni z pewnością wpływają warunki atmosferyczne.

Do najważniejszych i najczęściej występujących zjawisk pogodowych mogących być bezpośrednią lub pośrednią przyczyną wypadku są:

1. Intensywne opady deszczu – mogą powodować zalania podwórzy i obejść (w dłuższym okresie powstawanie ubytków), utrudniać transport załadunków
2. Burza – mogą być przyczyną uderzeń pioruna bezpośrednio w człowieka oraz powodować pożary pomieszczeń i magazynów
3. Wichura – może powodować uszkodzenia budynków oraz instalacji elektrycznych, linii wysokiego napięcia
4. Opady śniegu – skutkiem są zakryte i śliskie ciągi komunikacyjne, utrudniony transport ładunków
5. Niska temperatura – przy braku odpowiedniej odzieży roboczej powoduje wychłodzenie ciała i może skutkować chorobami zawodowymi
6. Wysoka temperatura – może powodować szybkie zmęczenie, omdlenia, odwodnienie lub udary słoneczne.

Rolniku pamiętaj o sposobach ograniczania ryzyka wypadków związanych z występowaniem niekorzystnych zjawisk pogodowych:

1. Utrzymane nawierzchnie podwórzy i ciągów komunikacyjnych w dobrym stanie, brak ubytków, prawidłowo działające oświetlenie
2. Odprowadzenie wód opadowych
3. Odzież robocza dostosowana do temperatury i rodzaju podłoża
4. Zabezpieczenia przeciwprzepięciowe instalacji elektrycznej, zabezpieczone przed wilgocią gniazdka elektryczne
5. Zakończenie lub przerwanie pracy w przypadku zbliżających się złych warunków atmosferycznych
6. Dobry stan psychofizyczny, przerwy w pracy, uzupełnianie płynów i posiłki regeneracyjne
7. Zabezpieczenia pomieszczeń gospodarskich ze zwierzętami przed zbyt wysokimi oraz niskimi temperaturami. Nadzorowanie pomieszczeń podczas burz i wichur powodujących niepokój wśród inwentarza.
8. Dobry stan techniczny środków transportu.

Marek Rusak

Kierownik PT KRUS

W Trzebnicy